Niedźwiedzie. Jak się przy nich zachować?

No i potem, jak już na wyspie wylądowaliśmy, strażniczki musiały nas nauczyć jak się przy niedźwiedziach zachowywać.

Zasada nr 1: Jak widzisz idącego po plaży grizzly, to wtedy siadasz w kucki na ziemi. Niedźwiedzie przyzwyczaiły się, że człowiek tak robi i takie zachowanie nie wzbudza u nich reakcji.

Zasada nr 2: W głąb wyspy prowadzi tylko jedna ścieżka. Idąc musisz być głośno, bo niedźwiedzie nie lubią być zaskakiwane.

Zasada nr 3: Nie łam zasad bo zginiesz. Tu dotarliśmy na jedyny punkt obserwacyjny. Taką ambonę. Niedźwiedzie lubią jak na niej siedzisz, bo im nie przeszkadzasz.

Kilka ciekawostek o grizzly:

Hibernacja! Niedźwiedź często czeka na potężną burzę śnieżną, zanim wejdzie do swojej nory: takie zachowanie zmniejsza szanse na znalezienie legowiska przez drapieżniki. 

Niedźwiedzie grizzly hibernują przez pięć do siedmiu miesięcy każdego roku (z wyjątkiem miejsc, gdzie klimat jest ciepły – kalifornijski grizzly nie hibernował). W tym czasie samice niedźwiedzi grizzly rodzą swoje potomstwo, które następnie spożywa mleko matki i zyskuje siłę na pozostałą część okresu hibernacji. Aby przygotować się do hibernacji, grizzly muszą przygotować legowisko i spożyć ogromną ilość pożywienia, ponieważ podczas hibernacji nie jedzą. Niedźwiedzie grizzly nie wypróżniają się ani nie oddają moczu przez cały okres hibernacji. Hibernacja samca niedźwiedzia grizzly kończy się mniej więcej w połowie marca, podczas gdy samice pojawiają się w kwietniu lub na początku maja.

Przygotowując się do zimy, niedźwiedzie mogą przytyć około 180 kg (400 funtów) w okresie hiperfagii, zanim zapadną w stan hibernacji. 

Czasami się budzą… Toczy się debata na temat tego, czy niedźwiedzie grizzly „w pełni” zapadają w stan hibernacji: znaczna część tej debaty dotyczy temperatury ciała i zdolności niedźwiedzi do okazjonalnego poruszania się w trakcie. W tym okresie niedźwiedzie grizzly „częściowo” przetwarzają swoje odchody. Na niektórych obszarach, gdzie pożywienia jest bardzo dużo przez cały rok, niedźwiedzie grizzly całkowicie pomijają hibernację.

Populacja Alaski licząca 30 000 osobników jest najwyższą populacją ze wszystkich stanów w Ameryce Północnej. Populacje na Alasce są najgęstsze wzdłuż wybrzeża, gdzie zasoby żywności, takie jak łosoś, są bardziej obfite. Wyspa Admiralicji chroni najgęstszą populację: ok 2000 niedźwiedzi na wyspie o powierzchni 1600 mil kwadratowych.

Średnią długość życia samca szacuje się na 22 lata, a samicy nieco dłużej-na 26 lat.

Samice zwykle żyją dłużej gdyż nie angażują się w sezonowe walki lęgowe. Najstarszy znany dziki grizzly śródlądowy na Alasce miał około 34 lata, a najstarszy znany niedźwiedź przybrzeżny miał 39 lat. Grizly w niewoli żyją nawet 44 lata.

Większość grizzly umiera w pierwszym roku życia. Dla wyjaśnienia. Większość młodych wielu gatunków nie przeżywa pierwszego roku.

W całej Ameryce Północnej żyje około 60 000 dzikich niedźwiedzi grizzly, z czego jak wspomniałam wyżej 30 000 na Alasce, a do 29 000 mieszka w Kanadzie.

Dieta: Chociaż grizzly mają układ pokarmowy zwierząt mięsożernych, zwykle są wszystkożerne: ich dieta składa się zarówno z roślin, jak i zwierząt.

Bywa, że polują na duże ssaki, takie jak łosie, karibu, jelenie, czy żubry. Zdarza się nawet, że ofiarą pada niedźwiedź czarny, chociaż częściej biorą cielęta i ranne osobniki, a nie zdrowych dorosłych. Często polują na młode jelenie pozostawione w trawie, a czasami napadają na gniazda ptaków drapieżnych, takich jak bieliki amerykańskie.

Niedźwiedzie grizzly żywią się także rybami, takimi jak łosoś czy pstrąg, a te, które mają dostęp do diety bardziej wzbogaconej w białko na obszarach przybrzeżnych, potencjalnie rosną większe niż osobniki śródlądowe.

Chętnie również wyszukują padlinę pozostawioną przez inne zwierzęta, albo wykradają zdobycz innych gatunków np. wilków. Zdarza im się zjadać ptaki i ich jaja.

Gromadzą się w dużych ilościach na łowiskach, aby żerować na tarło łososia.

Przybrzeżne grizzly kanadyjskie i alaskańskie są większe niż te, które zamieszkują Góry Skaliste. Wynika to po części z bogactwa ich diety(jak podałam wyżej). Np. w Parku Narodowym Yellowstone dieta niedźwiedzia grizzly składa się głównie z orzeszków pinii białej, bulw, traw, różnych gryzoni i padlinożerców.

Przy wysokiej zawartości tłuszczu w łososiu nierzadko można spotkać grizzly na Alasce o wadze 540 kg (1200 funtów).

Grizzly na Alasce uzupełniają swoją dietę składającą się z łososia i małży trawą i jagodami. Grizzly gromadzą się u podstawy wodospadów, aby żerować i łowić ryby. Wiele z nich znajduje sobie własną technikę połowu. Niedźwiedzie grizzly wzdłuż wybrzeża również żerują na małżach i często kopią w piasku, aby ich szukać. Wiosną i jesienią, bezpośrednio przed i po wybiegach łososi, jagody i trawa stanowią podstawę diety grizzli przybrzeżnych.

Wrogowie naturalni? Rywalizacja międzygatunkowa?

Niedźwiedź grizzly raczej przoduje w tej rywalizacji… Bywa, że zbliżają się do karmiących drapieżników np. wilków, aby ukraść ich zdobycz. Niektóre gatunki pozostawiają zwłoki niedźwiedziom, aby uniknąć konkurencji. Takie… zostawiam Ci resztę abyś się odczepił. Wszelkie części tuszy, które pozostały niezjedzone, zjadane są przez mniejsze zwierzęta.

Grizzly a wilki:

Wraz z ponownym wprowadzeniem szarych wilków do Yellowstone wielu odwiedzających było niegdyś świadkami walk między kluczowym gatunkiem, czyli niedźwiedziem grizzly, a szarym wilkiem. Interakcje niedźwiedzi grizzly z wilkami z Yellowstone były też przedmiotem poważnych badań. Zazwyczaj konflikty ten dotyczył obrony młodych lub tuszy łosia zabitego przez wilki.

Grizzly a niedzwiedź czarny:

Niedźwiedzie czarne generalnie trzymają się z dala od terytorium grizzly, ale równocześnie może się zdarzyć, że grizzly wkroczą na teren niedźwiedzia czarnego. Po to m.in. aby zdobyć źródła pożywienia, które lubią oba niedźwiedzie, takie jak orzeszki piniowe, żołędzie, grzyby czy jagody.

Gdy czarny niedźwiedź widzi zbliżającego się grizzly, odwraca się i ucieka lub wspina się na drzewo.

Konfrontacje są rzadkie ze względu na różnice w wielkości, ale kiedy tak się dzieje, zwykle agresorem jest grizzly. Czarny niedźwiedź będzie walczył tylko wtedy, gdy jest to mniejszy grizzly, taki jak roczniak, lub gdy czarny niedźwiedź nie ma innego wyjścia, jak tylko się bronić.

Istnieje co najmniej jedna potwierdzona obserwacja niedźwiedzia grizzly wykopującego, zabijającego i zjadającego czarnego niedźwiedzia, gdy ten był w stanie hibernacji.

Segregacja występowania populacji niedźwiedzia czarnego i niedźwiedzia grizzly jest prawdopodobnie spowodowana konkurencją między nimi. Na niektórych obszarach niedźwiedzie grizzly konkurują z niedźwiedziami czarnymi o te same zasoby. Na wielu wyspach przybrzeżnych Pacyfiku u wybrzeży Kolumbii Brytyjskiej i Alaski, można spotkać albo niedźwiedzia czarnego, albo grizzly, ale rzadko oba.

Zdarzają się hybrydy grizzly i niedźwiedzia polarnego. W regionach, w których oba gatunki współistnieją.

Skoro ten grizzli taki straszny (ursus horbilis!), to po co w tej naturze występuje?

Otóż niedźwiedź grizzly ma kilka związków ze swoim ekosystemem. Jednym z takich związków jest związek wzajemny z roślinami i owocami. Po zjedzeniu owocu nasiona są wydalane, a tym samym rozpraszane w stanie zdolnym do kiełkowania. Niektóre badania wykazały, że sukces kiełkowania jest rzeczywiście zwiększony w wyniku odkładania się nasion wraz ze składnikami odżywczymi w kale. W efekcie niedźwiedzie grizzly są ważnymi dystrybutorami nasion.

Niedźwiedź przekopuje glebę, oddaje na nią mocz, wydala i dzięki temu użyźnia obszar.

Podczas żerowania w poszukiwaniu korzeni drzew, cebulek roślin, niedźwiedzie mieszają glebę. Ten proces zwiększa również bogactwo gatunków w ekosystemach. Obszary żerowisk niedźwiedzi mają większą różnorodność roślin niż obszary, na których znajduje się tylko teren niezakłócony.

Grizzly regulują populacje, a także pomagają zapobiegać nadmiernemu wypasowi w lasach, kontrolując populacje innych gatunków w łańcuchu pokarmowym. Eksperyment w Parku Narodowym Grand Teton w Wyoming w Stanach Zjednoczonych wykazał, że usunięcie wilków i niedźwiedzi grizzly spowodowało wzrost populacji ich roślinożernych ofiar. To z kolei zmieniło strukturę i gęstość roślinności na tym obszarze i zmniejszyło liczebność populacji ptaków wędrownych. Dowodzi to, że niedźwiedzie grizzly jako kluczowe drapieżniki, mają duży wpływ na cały zamieszkiwany przez nie ekosystem.

Kiedy niedźwiedzie grizzly łowią łososie wzdłuż wybrzeży Alaski i Kolumbii Brytyjskiej, często jedzą tylko skórę, mózg i ikrę ryb. W ten sposób resztki stanowią źródło pożywienia dla mew, kruków i lisów. Przynosi to w efekcie korzyści zarówno niedźwiedziom, jak i mniejszym drapieżnikom.

Obszary szczególnego zagęszczenia niedźwiedzi w USA i Kanadzie wydają specjalne broszury wyjaśniające jak się zachować i w jaki sposób się bronić gdy staniesz z niedźwiedziem oko w oko:

JEŚLI ZOBACZYSZ NIEDŹWIEDZA:

• Zatrzymaj się i zachowaj spokój.
• Nie uciekaj.
• Wyciągnij spray na niedźwiedzie.
• Oceń sytuację:

Niedźwiedź jest NIEŚWIADOMY twojej obecności:

• Odejdź cicho, nie zwracając na siebie uwagi

Gdy niedźwiedź jest ŚWIADOMY twojej obecności:

• Zachowaj spokój.
• Twoje spokojne zachowanie może uspokoić niedźwiedzia. Krzyki lub nagłe ruchy mogą wywołać atak.
• Porozmawiaj z niedźwiedziem
• Mów spokojnie i stanowczo. Dzięki temu niedźwiedź wie, że jesteś człowiekiem. Jeśli niedźwiedź staje na tylnych łapach i macha nosem lub krąży, by Cię wywąchać pod wiatr, próbuje cię zidentyfikować na podstawie wzroku lub zapachu.
• Odsuń się powoli
• NIE BIEGNIJ! Bieganie może wywołać pościg.
• Stań na palcach, skarpie, skale- spraw, byś wyglądał na DUŻEGO.
• Odsuń małe dzieci i pozostań w grupie.
• Nie upuszczaj swojej torby czy plecaka, bo w przypadku ataku może zapewnić Ci ochronę.

GDY NIEDŹWIEDŹ DO CIEBIE PODEJDZIE:

• Zatrzymaj się i zachowaj spokój.
• Nie uciekaj.
• Wyciągnij spray na niedźwiedzie.
• Oceń zachowanie niedźwiedzia i ustal DLACZEGO się zbliża.

Czy może chronić młode?

• Niedźwiedź chroniąc swoje młode może być zaskoczony Twoją obecnością i postrzegać cię jako zagrożenie.

• Niedźwiedź będzie wyglądał na wzburzonego i może wydawać dźwięki (szczekające, warcząc, jęcząc, sapiąc i / lub kłapiąc szczękami). Jego uszy mogą być rozłożone i może skakać do przodu, uderzać w ziemię lub uderzać w pobliskie przedmioty.

• Niedźwiedzie mogą blefować, szarżując, a następnie odwracając się w ostatniej sekundzie.

• Postaraj się nie wyglądać groźnie. Unikaj kontaktu wzrokowego.
• Mów spokojnym głosem.
• Kiedy niedźwiedź przestanie się kierować w Twoją stronę, zacznij powoli się wycofywać.
• Jeśli w okolicy są młode, odsuń się od nich. Nigdy nie stawaj między matką a jej młodymi.
• Jeśli niedźwiedź wciąż się zbliża, stój na miejscu, mów dalej.
• Jeśli niedźwiedź znajdzie się w zasięgu twojego sprayu na niedźwiedzie, spryskaj go!

Czy interesuje go Twoje jedzenie?

• Niedźwiedź może być ciekawy twojego jedzenia lub testować dominację. W najrzadszych przypadkach może postrzegać cię jako potencjalną zdobycz. Wszystkie te zachowania mogą wyglądać podobnie i mogą spowodować, że niedźwiedź za tobą pójdzie.

• Ciekawskie niedźwiedzie zbliżają się z wahaniem, z uszami nastawionymi do przodu oraz głową i nosem uniesionymi, by zbadać sytuację. Mogą krążyć, aby poruszać się z wiatrem w kierunku do twojego zapachu. Niedźwiedzie poszukujące pożywienia lub testujące dominację mogą podchodzić odważniej. Niedźwiedź zdecydowany na atak podejdzie w Twoją stronę pewnie, w dużym skupieniu,  z podniesioną głową i postawionymi uszami.

• Mów stanowczym głosem.
• Zejdź z drogi niedźwiedzia.
• Jeśli niedźwiedź podąża za tobą i pozostaje skupiony na tobie, zatrzymaj się i stań na swoim miejscu.
• Spraw, byś wyglądał na dużego( wejdź pod górę np. na zbocze i stań na kłodzie lub skale).
• Krzycz i zachowuj się agresywnie oraz groź niedźwiedziowi wszystkim, co znajdziesz.
• Jeśli niedźwiedź znajdzie się w zasięgu twojego sprayu na niedźwiedzie, spryskaj go!

GDY NIEDŹWIEDŹ PRZYSTĘPUJE DO ATAKU❗️
Ataki są rzadkie. Twoja reakcja będzie zależała od rodzaju ataku.

ATAK OBRONNY:

• Najczęstszy rodzaj ataku. Może się to zdarzyć gdy niedźwiedź broni swojego źródła pożywienia lub swoich młodych.

• W momencie uderzenia lub tuż przed nim, rzuć się na ziemię i UDAWAJ MARTWEGO.

JAK UDAWAĆ MARTWEGO?

• Połóż się na brzuchu, złącz dłonie za szyją. Chroń swoją twarz i ważne narządy. Jeśli niedźwiedź cię przewróci, przewróć się na brzuch.
• Nie płacz ani nie walcz.
• Nie ruszaj się, dopóki nie upewnisz się, że niedźwiedź opuścił obszar.
• Ataki obronne trwają zwykle mniej niż dwie minuty, do czasu gdy niedźwiedź przestanie myśleć, że stanowisz zagrożenie.

Jeśli atak będzie kontynuowany, motywacja niedźwiedzia prawdopodobnie zmieniła się z defensywnej na drapieżną.

PAMIĘTAJ… najlepszą strategią na ataki niedźwiedzi jest przede wszystkim unikanie spotkań!

ATAK DRAPIEŻNY❗️

• W tej bardzo rzadkiej sytuacji niedźwiedź postrzega cię jako zdobycz.

• Spróbuj uciec do budynku lub samochodu. Jeśli nie możesz uciec, WALCZ!

WALKA O ŻYCIE❗️

• Użyj dowolnej posiadanej broni.
• Bądź tak agresywny, jak tylko możesz.
• Skoncentruj swoją walkę na pysku niedźwiedzia.
• Nie poddawaj się.

Amerykańskie pustkowia i niedźwiedzie…

---

Jane Goodall też zarzucano, że się nie zna, bo tylko siedzi z tymi szympansami po krzakach… Co ona tam wie…

---